Her gün saatlerimizi harcadığımız bilgisayar ve telefondaki mavi ışık cildinize zarar veriyor olabilir. Öncelikle, mavi ışık gözlerinize zarar veriyor. Şimdi ki çalışmalar ise mavi ışığın cildimize de zarar verebileceği yönde.
Çoğu insan mavi ışığın gözlerimize nasıl zarar verebileceğini zaten biliyor. Bilgisayarda uzun saatler çalışan birçok kişi, mavi ışığın bazı etkilerini azaltabilecek mavi ışık engelleyici gözlüklere yaptırım yaptı.
Ekran süresi artmaya devam ettikçe, uzmanlar artık mavi ışığın sadece gözlerimize değil, tüm yüzümüze zarar verip vermeyeceği konusunda endişe duyuyorlar. Bu durum eski nesillerimizin pek endişelenmesi gereken bir şey değil, ancak X (1966 – 1976), Y (1977 – 1994) ve Z (1995 -) kuşağı, ekranların önünde yıllar geçirdi.
Teknolojik devrimlerle geçen son on yıldan sonra (hiç bitecek mi?), bilim bize en sevdiğimiz cihazlardan gelen ışığın hayal ettiğimizden daha sert olabileceğini gösteriyor.
Tam olarak mavi ışık nedir?
NYC’de Schweiger Dermatology Group’dan Dr. Michele Farber, mavi ışığın görünür spektrumdaki en yüksek enerji ışığı olduğunu söylüyor. Genellikle 380 ila 500 nanometre arası görünür ışık olarak tanımlanır. Diğer görünür ışık türleri elektromanyetik spektrumdakinin altına düşer ve görünmez radyasyon olan UV ışığı, 100 ila 380 nanometre dalga boyuna sahip olarak mavi ışığın üzerine düşer.
Mavi ışığın yüksek enerjisi, derimize derinlemesine nüfuz etme yeteneği verir. Ayrıca HEV ışığı (high energy visible) olarak da adlandırılan mavi ışık, çoğunlukla dizüstü bilgisayarlarda, telefonlarda ve TV’lerde olduğu gibi ekranlardan yayılmasıyla bilinir.
Mavi ışık cilde zarar veriyor mu?
Mavi ışık ve cilt hasarı üzerine yapılan araştırma nispeten yeni bir çalışma alanıdır. Ulusal Kanser Enstitüsü’ne göre, yeni çalışmalar mavi ışığın reaktif oksijen türlerinin oluşumuna neden olabileceğini göstermektedir. Bu kararsız moleküller cilt hücrelerine zarar verebilir, bu da kollajen ve elastinin parçalanması nedeniyle daha hızlı yaşlanmaya neden olur.
Dr. Farber’in, mavi ışığın sürekli pigment değişikliklerine neden olabileceğini gösteren çalışmaları var. “Çalışmaların daha yeni ortaya çıktığını anlamak önemli ve hala mavi ışığın cildi nasıl etkilediğini öğrenme sürecindeyiz.” diyor Dr. Farber ve potansiyel hasara karşı dikkat etmeyi öneriyor. “Bildiğimiz şey, mavi ışığa maruz kalındığında belirgin zararlı değişikliklerin kanıtı var ve cildimiz korunmaya değer.”
New York’ta yaşayan bir tıbbi ve kozmetik dermatolog olan Dr. Marie Hayag, mavi ışığın cilde bir çok şekilde zarar verebileceğini söylüyor:
- Enflamasyon ve kollajen dejenerasyonuna yol açabilen oksidatif strese sebep olur.
- Düzensiz ve aşırı pigmentasyona neden olan melanositlerin aktivitesini bozar.
- Fotoyaşlanmaya veya ışık dalgalarının neden olduğu cilt yaşlanmasına katkıda bulunur. (güneşte zaman geçirdiğinizde olanla aynı şey)
- Cildinizin en dış katmanını zayıflatır ve günlük cilt stresinden kurtarılmasını geciktirir.
Dr. Farber ve Dr. Hayag’ın her ikisi de, özellikle reaktif oksijen türlerinin oluşumuyla ilgili olduğunu söylüyorlar, çünkü cildin yaşlanmasından büyük ölçüde sorumludurlar: Reaktif oksijen türleri DNA’ya zarar verir ve cilt gevşekliği, kırışıklıklar ile sonuçlanan kollajen ve elastinin parçalanmasına neden olur. Kısacası hızlandırılmış bir yaşlanma.
Dikkate alınması gereken diğer bir unsur, mavi ışığın sirkadiyen ritminize müdahale edebilmesi ve uykuyu bozabilmesidir. Uyku yoksunluğunun ciltte donukluk, şişlik, kızarıklık ve sürekli korkunç koyu göz altı torbalarına neden olabileceği bilinmektedir.
İlginç bir şekilde, akne tedavisinde ve yara iyileştirmesini hızlandırmak için düşük seviyeli mavi ışık tedavisi kullanılmıştır. Ancak, bilindiği gibi, iyi bir şeyin fazlası kötü bir şey olabilir.
Cildinizi mavi ışıktan nasıl korursunuz?
Bariz cevap ekranların önünde daha az zaman harcamaktır. Yine de bu, özellikle bilgisayar tabanlı işleri olan birçok insan için bir seçenek değil.
Diğer ipuçları:
- En azından gözlerinizi ve gözlerinizi çevreleyen hassas cildi korumak için mavi ışık engelleyici gözlük takın.
- Daha açık sarı veya turuncu ışıkla, mavi ışık yayılımını azaltmak için tüm cihazlarınızda gece modunu her zaman etkin tutun.
- Güneş koruyucu krem kullanın. Güneş koruyucular, yaşlanmaya ve cilt hasarına karşı en iyi koruyucunuzdur, çünkü güneş en önemli ışık ve radyasyon kaynağıdır. Kimyasal günel koyucu bileşenlerin HEV ışığını bloke ettiği bilinmemektedir, ancak fiziksel blokerler – titanyum dioksit ve çinko oksit – olabilir. Renkli güneşten koruyucular ekstra bir koruma unsuru sunabilir, çünkü genellikle engellenen ışık spektrumunu arttıran demir oksitler içerirler.
Bilim hakkında diğer yazılarımızı okumak için tıklayınız.
